Các nhân tố tác động đến việc sử dụng dịch vụ khám, chữa bệnh của người cao tuổi Việt Nam
Từ khóa:
Già hoá dân số, người cao tuổi, sử dụng dịch vụ khám, chữa bệnh, Việt NamTóm tắt
Bài viết này phân tích các nhân tố tác động đến việc sử dụng dịch vụ khám, chữa bệnh (nội trú và ngoại trú) của người cao tuổi Việt Nam với dữ liệu từ khảo sát về người cao tuổi và bảo hiểm y tế Việt Nam năm 2019 (viết tắt là OP&SHI 2019). Nghiên cứu sử dụng mô hình lý thuyết hành vi sử dụng dịch vụ của Andersen và Newman (2005) cùng với phân tích hồi quy đa biến. Kết quả cho thấy, trong 12 tháng trước cuộc khảo sát, 18,4% người cao tuổi có sử dụng dịch vụ nội trú với trung bình 2,3 lượt khám, chữa bệnh nội trú, và 76,9% người cao tuổi có sử dụng dịch vụ ngoại trú với trung bình 10,5 lượt khám chữa bệnh ngoại trú. Kết quả ước lượng mô hình hồi quy đa biến chỉ ra rằng sử dụng bảo hiểm y tế trong khám, chữa bệnh; giới tính; tình trạng hôn nhân và khả năng thực hiện các công việc hàng ngày (ADL) có tác động rõ rệt đến xác suất sử dụng dịch vụ y tế của người cao tuổi Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
Alonso, J., Orfila, F., Ruigómez, A., Ferrer, M., & Antó, J.M., (1997), ‘Unmet Healthcare Needs and Mortality among Spanish Elderly’, American Journal of Public Health 87, 365–370.
Andersen, R., & Newman, J.F., (2005), ‘Societal and Individual Determinants of Medical Care Utilization in the United States’, Milbank Quarterly, 83(4), 10.1111/j.1468-0009.2005.00428.x.
Arno, P.S., Levine, C., & Memmott, M.M., (1999), ‘The economic value of informal caregiving’, Health Affairs, 18(2), 182–188.
Castevens, P., (2014), ‘The Impact of Family Structure on Spare Capacity and Health Care Utilization’, Health Watch, 7, 31-38.
Dai, B., Larnyo, E., Larnyo, A., Nutakor, J.A., Amerley Amarteifio, E.N., Frimpong, Y., & Addai-Dansoh, S., (2022), ‘Predictors of Healthcare Utilization Among Older Adults with Moderate to Severe Cognitive Limitations in Ghana: A Cross-Sectional Analysis of the WHO Study on Global Ageing and Adult Health (SAGE) Wave 1’, Current Alzheimer Research, 19(8), 585–605.
Fernández-Olano, C., Hidalgo, J.D.L.-T., Cerdá-Díaz, R., Requena-Gallego, M., Sánchez-Castaño, C., Urbistondo-Cascales, L., & Otero-Puime, A., (2006), ‘Factors Associated with Health Care Utilization by the Elderly in a Public Health Care System’, Health Policy, 75(2), 131–139.
Gong, C.H., Kendig, H., & He, X., (2016), ‘Factors Predicting Health Services Use among Older People in China: An Analysis of the China Health and Retirement Longitudinal Study 2013’, BMC Health Service Research, 16, 63.
Grossman, M., (2008), ‘The Relationship between Health and Schooling’, Eastern Economic Journal, 34(3), 281–292.
Giang, L.T., Pham, T.H.T., Phi, P.M., & Nguyen, N.T., (2023), ‘Healthcare Services Utilisation and Financial Burden among Vietnamese Older People and Their Households’, International Journal of Environmental Research and Public Health, 20, 6097.
Giang, T.L, & Pfau, W.D., (2007), Chapter 7: The Elderly Population in Vietnam during Economic Transformation: An Overview in Giang Thanh Long & Duong Kim Hong (eds.), Social Issues under Economic Transformation and Integration in Vietnam, Volume 1, Hanoi: Vietnam Development Forum.
Gill, J.M., & Mainous, A.G., (1998), ‘The Role of Provider Continuity in Preventing Hospitalizations’, Archives of Family Medicine, 7(4), 352–357.
Hoang, V.M, Oh, J., Giang, K.B., Bao Ngoc, N., Minh Hoang, N., Giang Huong, T.T., Van Huy, N., Son, D.T., Lee, J.-K., & Hoat, L.N., (2018), ‘Health Service Utilization Among People With Noncommunicable Diseases in Rural Vietnam’, Journal of Public Health Management and Practice, 24 Suppl 2, S60-S66.
Johansson, E., Long, N.H., Diwan, V.K., & Winkvist, A., (2000), ‘Gender and Tuberculosis Control: Perspectives on Health Seeking Behaviour among Men and Women in Vietnam’, Health Policy, 52(1), 33–51.
Lindström, C., Rosvall, M., & Lindström, M., (2020), ‘Unmet Health-care Needs and Mortality: A Prospective Cohort Study from Southern Sweden’, Scandinavian Journal of Public Health, 48(3), 267–274.
Mwangi, J., Kulane, A., & Le, V.H., (2015), ‘Chronic Diseases among the Elderly in a Rural Vietnam: Prevalence, Associated Socio-demographic Factors and Healthcare Expenditures’, International Journal of Equity in Health, 14, 134.
Nath, N.J., Chaudhary, A., & Kumar, S., (2022), ‘Socioeconomic Drivers of Healthcare Utilization among the Elderly with Reference to Working and Non-working Population: Insights from LASI (preprint)’, https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-1544135/v1
Nguyen, H.T.L., Nakamura, K., Seino, K., & Vo, V.T., (2017), ‘Association between a Wider Availability of Health Information and Health Care Utilization in Vietnam: Cross-Sectional Study’, Journal of Medical Internet Research, 19(12), e405.
Nguyen, P.M., (2022), ‘Health Services Utilization Among Older Adults in Vietnam: Evidence From the National Household Living Standard Survey 2016’, Asia Pacific Journal of Public Health, 34(1), 57-64.
Nguyen, T.A., & Giang, L.T., (2021), ‘Factors Associated with Regional Disparity in Utilization of Healthcare Services among the Vietnamese Older People’, Journal of Population and Social Studies, 29, 15–31.
O’Brien, R.M., (2007), ‘A Caution Regarding Rules of Thumb for Variance Inflation Factors’, Quality and Quantity, 41, 673–690.
Pandey, K.R., Yang, F., Cagney, K.A., Smieliauskas, F., Meltzer, D.O., & Ruhnke, G.W., (2019), ‘The impact of marital status on health care utilization among Medicare beneficiaries’, Medicine (Baltimore) 98(12), e14871.
Robbins, J.A., Yanez, D., Powe, N.R., Savage, P.J., Ives, D.G., Gardin, J.M., & Lyles, M., (1998), ‘Factors Associated With Hospital Utilization in the Elderly: From the Cardiovascular Health Study’, American Journal of Geriatric Cardiology, 7(3), 27–35.
Sandberg, M., Kristensson, J., Midlöv, P., Fagerström, C., & Jakobsson, U., (2012), ‘Prevalence and Predictors of Healthcare Utilization among Older people (60+): Focusing on ADL Dependency and Risk of depression’, Archives of Gerontology and Geriatrics, 54, e349–e363.
Tổng cục Thống kê, (2021), Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019: Già hóa dân số và người cao tuổi ở Việt Nam, NXB Thanh Niên, Hà Nội, Việt Nam.
Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, (2012), Khảo sát Người cao tuổi Việt Nam 2011: Một số kết quả chủ yếu. NXB Phụ Nữ, Hà Nội, Việt Nam.
Vu, D.H., & Giang, T.L., (2023), ‘Impact of Education on Health Among the Vietnamese Older Adults: Evidence from a National Survey’, Journal of Population Ageing, https://doi.org/10.1007/s12062-023-09426-5
Xu, M., Cheng, M., Gao, X., Wu, H., Ding, M., Zhang, C., Wang, X., Feng, X., Tai, B., Hu, D., Lin, H., Wang, B., Wang, C., Zheng, S., Liu, X., Rong, W., Wang, W., Xu, T., & Si, Y., (2020), ‘Factors Associated with Oral Health Service Utilization among Adults and Older Adults in China, 2015-2016. Community Dentistry and Oral Epidemiology, 48(1), 32–41.
Yue, D., Ponce, N.A., Needleman, J., & Ettner, S.L., (2021), ‘The Relationship between Educational Attainment and Hospitalizations among Middle-aged and Older adults in the United States’, SSM – Population Health 15, 100918.
Zeng Y., Xu W., & Tao X., (2022), ‘What Factors are Associated with Utilisation of Health Services for the Poor Elderly? Evidence from a Nationally Representative Longitudinal Survey in China’, BMJ Open 2022, 12, e059758.
