Quản trị lợi nhuận qua dự phòng rủi ro tín dụng – Bằng chứng thực nghiệm tại các ngân hàng thương mại Việt Nam
Từ khóa:
Quản trị lợi nhuận, dự phòng rủi ro, ngân hàng thương mạiTóm tắt
Quản trị lợi nhuận bằng công cụ trích lập dự phòng rủi ro (DPRR) tín dụng là hoạt động phổ biến được các ngân hàng thương mại sử dụng nhằm điều chỉnh lợi nhuận để đạt được nhiều mục tiêu khác nhau. Nghiên cứu này được thực hiện để làm rõ có hay không hiện tượng quản trị lợi nhuận tại các ngân hàng thương mại Việt Nam cũng thông qua sử dụng các phương pháp hồi quy tuyến tính FEM và phương pháp điều chỉnh sai số chuẩn cho dữ liệu bảng (Driscoll & Kraay, 1998) với dữ liệu 396 mẫu của 26 ngân hàng thương mại Việt Nam trong giai đoạn từ 2008 – 2022. Kết quả nghiên cứu cho thấy các ngân hàng thương mại Việt Nam thực hiện quản trị lợi nhuận qua trích lập DPRR tín dụng. Mức độ quản trị lợi nhuận cao hơn tại các ngân hàng có vốn sở hữu nhà nước hay trong giai đoạn đầu của việc triển khai áp dụng hiệp ước vốn Basel II. Trong khi đó, quy mô ngân hàng và việc niêm yết trên thị trường chứng khoán không có tác động đến hoạt động này tại các ngân hàng thương mại. Trên cơ sở đó, nghiên cứu gợi ý một số giải pháp cho cơ quan quản lý để hạn chế hoạt động này, nhằm yêu cầu các ngân hàng thương mại phản ánh đầy đủ rủi ro danh mục tín dụng, từ đó nâng cao năng lực quản trị rủi ro và giảm thiểu rủi ro cho hệ thống ngân hàng.
Tài liệu tham khảo
Acharya, V. V. & Lambrecht, B. M. (2015). A theory of income smoothing in public corporations. Review of Financial Studies, 28(3), 789–823. https://doi.org/10.1093/rfs/hhu080.
Akerlof, G. A. (1970). The market for "lemons": Quality uncertainty and the market mechanism. Quarterly Journal of Economics, 84(3), 488–500. https://doi.org/10.2307/1879431.
Anandarajan, A., Hasan, I. & Lozano-Vivas, A. (2003). The role of loan loss provisions in earnings management, capital management, and signaling: The effect of bank ownership type. Advances in International Accounting, 16, 41–65. https://doi.org/10.1016/S0897‑3660(03)16003‑5.
Anandarajan, A., Hasan, I. & McCarthy, C. (2007). Use of loan loss provisions for capital, earnings management and signalling by Australian banks. Accounting & Finance, 47(3), 357–379. https://doi.org/10.1111/j.1467-629X.2007.00220.x.
Beatty, A. & Liao, S. (2014). Financial accounting in the banking industry: A review of the empirical literature. Journal of Accounting and Economics, 58(2–3), 339–383. https://doi.org/10.1016/j.jacceco.2014.08.009.
Bikker, J. A. & Metzemakers, P. A. J. (2005). Bank provisioning behaviour and procyclicality. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 15(2), 141–157. https://doi.org/10.1016/j.intfin.2004.03.004.
Biswas, P., P., Bhattacharya, S. N., Jin, J. Y., Bhattacharya, M., & Sadarangani, P. H. (2024). Loan loss provisions and income smoothing in banks: the role of trade openness and IFRS in BRICS. China Accounting and Finance Review, 26 (1), 76–101. https://doi.org/10.1108/CAFR-03-2023-0037.
Bourkhis, K., & Najar, F. (2017). The effects of ownership and regulation on bank earnings quality: An investigation of the conventional and Islamic banks in the MENA region. Eurasian Journal of Islamic Finance, 5(1), 1–24. https://doi.org/10.13135/2421-2172/2047.
Curcio, D. & Hasan, I. (2015). Earnings and capital management and signaling: The use of loan-loss provisions by European banks. The European Journal of Finance, 21(1), 26–50. https://doi.org/10.1080/1351847X.2012.762408.
Danisman, G. O., Demir, E. & Ozili, P. (2021). Earnings management in banking: Evidence from emerging markets. Emerging Markets Review, 46. https://doi.org/10.1016/j.iref.2020.10.016.
Dechow, P. M., Sloan, R. G., & Sweeney, A. P. (1995). Detecting Earnings Management. The Accounting Review, 70(2), 193–225.
Driscoll, J. C. & Kraay, A. C. (1998). Consistent covariance matrix estimation with spatially dependent panel data. The Review of Economics and Statistics, 80(4), 549–560. https://doi.org/10.1162/003465398557825.
Fahlenbrach, R., Prilmeier, R., & Stulz, R. M. (2016). Why does fast loan growth predict poor performance for banks? (NBER Working Paper No. 22089). National Bureau of Economic Research. https://doi.org/10.3386/w22089.
Fernando, W. D. I., & Ekanayake, E. M. N. N. (2015). Do commercial banks use loan loss provisions to smooth their income? Empirical evidence from Sri Lankan commercial banks. Journal of Finance and Bank Management, 3(1), 167–179. https://doi.org/10.15640/jfbm.v3n1a15.
Fonseca, A. R. & Gonzalez, F. (2008). Cross-country determinants of bank income smoothing by managing loan loss provisions. Journal of Banking & Finance, 32(2), 217–228. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2007.02.012.
Gujarati, D. N. (2003). Basic Econometrics (5th ed.). McGraw-Hill.
Healy, P. M. & Wahlen, J. M. (1999). A review of the earnings management literature and its implications for standard setting. Accounting Horizons, 13(4), 365–383. https://doi.org/10.2308/acch.1999.13.4.365.
Hoechle, D. (2007). Robust Standard Errors for Panel Regressions with Cross-Sectional Dependence. The Stata Journal, 7(3), 281–312. https://doi.org/10.1177/1536867X0700700301.
Jensen, M. C., & Meckling, W. H. (1976). Theory of the firm: Managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3(4), 305–360. https://doi.org/10.1016/0304-405X(76)90026-X.
Kanagaretnam, K., Lim, C. Y., & Lobo, G. J. (2014). Effects of international institutional factors on earnings quality of banks. Journal of Banking & Finance, 39, 87–106. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2013.11.005.
Kanagaretnam, K., Lobo, G.J. and Mathieu, R. (2004). Earnings management to reduce earnings variability: evidence from bank loan loss provisions. Review of Accounting and Finance, 3(1), 128-148, https://doi.org/10.1108/eb043399.
Laeven, L. & Majnoni, G. (2003). Loan loss provisioning and economic slowdowns: Too much, too late?. Journal of Financial Intermediation, 12(2), 178–197. https://doi.org/10.1016/S1042-9573(03)00016-0
Lassoued, N., Attia, M. B. R., & Sassi, H. (2018). Earnings management in Islamic and conventional banks: Does ownership structure matter? Evidence from the MENA region. Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 30, 85–105. https://doi.org/10.1016/j.intaccaudtax.2017.12.003.
Le, T. D. Q., Ho, T. H., Ngo, T., Nguyen, D. T., & Tran, S. H. (2022). A Dataset for the Vietnamese Banking System (2002–2021). Data, 7(9), 120. https://doi.org/10.3390/data7090120.
Lim, C. Y., & Ow Yong, K. (2017). Regulatory pressure and income smoothing by banks in response to anticipated changes to the Basel II Accord. China Journal of Accounting Research, 10, 9–32. https://doi.org/10.1016/j.cjar.2016.08.003.
Malik, A., Haroon, A., Saiti, B., & Ud Din, S. (2021). The impact of earnings variability and regulatory measures on income smoothing: Evidence from panel regression. Journal of Central Banking Theory and Practice, 10(1), 183–201. https://doi.org/10.2478/jcbtp-2021-0009.
Moghaddam, A., & Abbaspour, N. (2017). The effect of leverage and liquidity ratios on earnings management and capital of banks listed on the Tehran Stock Exchange. International Review of Management and Marketing, 7(4), 99–107.
Nguyễn Đức Lệnh (2023). Nâng cao năng lực giám sát và minh bạch thông tin trong quản trị rủi ro ngân hàng. Tạp chí Ngân hàng, 24.
Nguyễn Thị Lan Anh (2023). Triển khai Basel II tại Việt Nam – thực trạng và khuyến nghị. Tạp chí Kinh tế và Dự báo, 6.
Norden, L., & Stoian, A. (2014). Bank earnings management through loan loss provisions: A double-edged sword?. De Nederlandsche Bank Working Paper No. 404. https://doi.org/10.2139/ssrn.2369798.
Ozili, P. K. & Outa, E. (2017). Bank loan loss provisions research: A review. Borsa Istanbul Review, 17(3), 144–163.
Ozili, P. K. (2015). Loan Loss Provisioning, Income Smoothing, Signaling, Capital Management and Procyclicality: Does IFRS Matter? Empirical Evidence from Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(2), 224–232. https://doi.org/10.5901/mjss.2015.v6n2p224.
Ozili, P. K. (2017). Bank earnings smoothing, audit quality and procyclicality in Africa: The case of
loan loss provisions. Review of Accounting and Finance, 16(2), 142–161. https://doi.org/10.1108/RAF-12-2015-0188.
Ozili, P. K., & Outa, E. R. (2018). Bank earnings smoothing during mandatory IFRS adoption in Nigeria. African Journal of Economic and Management Studies, 10(1), 32–47. https://doi.org/10.1108/AJEMS-10-2017-0266.
Skala, D. (2021). Loan loss provisions and income smoothing – Do shareholders matter?. International Review of Financial Analysis. 78, 101909. https://doi.org/10.1016/j.irfa.2021.101909.
Trần, Q. T., Lý, H. A., & Nguyễn, N. K. D. (2020). Relationship between ownership structures and earnings management behavior in Vietnamese commercial banks. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(9), 401–411. https://doi.org/10.13106/jafeb.2020.vol7.no9.401.
Watts, R. L., & Zimmerman, J. L. (1986). Positive accounting theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
