Đánh giá tác động môi trường sử dụng phương pháp đánh giá vòng đời (LCA) của hoạt động chăn nuôi bò thịt: Nghiên cứu trường hợp chăn nuôi bò Blanc Blue Belgium tại ba Vì, Việt Nam
Từ khóa:
Chăn nuôi bò thịt, hệ sinh thái, chỉ số môi trường, tuổi thọ con người, đánh giá vòng đời, tài nguyênTóm tắt
Nghiên cứu này sử dụng phương pháp Đánh giá vòng đời (Life cycle assessment - LCA) để đo lường mức độ ảnh hưởng của hoạt động chăn nuôi bò thịt giống Blanc Blue Belgium đến môi trường và con người, thí điểm tại Ba Vì, Việt Nam. Nghiên cứu tập trung vào đánh giá bốn giai đoạn trong quá trình chăn nuôi bò thịt từ bò con đến bò xuất chuồng. Kết quả cho thấy hoạt động chăn nuôi bò thịt tại trang trại ảnh hưởng đến bộ 17 chỉ số môi trường (ISO, 2006). Đáng chú ý, tuổi thọ trung bình của con người giảm 0,0057 năm, số loài trong tự nhiên bị suy giảm 0,0000365 loài và nguồn tài nguyên trong hệ sinh thái bị tổn thất tương đương 203,3032 USD. Đặc biệt, hoạt động trồng cỏ làm thức ăn cho bò là nguyên nhân gây tác động lớn nhất đến môi trường. Dựa vào kết quả nghiên cứu, nhóm tác giả đề xuất các kiến nghị góp phần giảm thiểu các tác động tiêu cực tới môi trường và đề xuất giải pháp xây dựng mô hình chăn nuôi bò thịt bền vững tại Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
Ahlgren, S., Wirsenius, S., Toräng, P., Carlsson, A., Seeman, A., Behaderovic, D. & Hessle, A. (2024), ‘Climate and biodiversity impact of beef and lamb production – A case study in Sweden’, Agricultural Systems, 219, 104047, DOI: https://doi.org/10.1016/j.agsy.2024.104047.
Bonnin, D., Tabacco, E. & Borreani, G. (2021), ‘Variability of greenhouse gas emissions and economic performances on 10 Piedmontese beef farms in North Italy’, Agricultural Systems, 194, 103282, https://doi.org/10.1016/j.agsy.2021.103282.
Broom, D.M. (2021), ‘A method for assessing sustainability, with beef production as an example’, Biological Reviews, 96(5), 1836-1853, https://doi.org/10.1111/brv.12726.
Cục Chăn nuôi (2022), Tình hình phát triển ngành chăn nuôi năm 2022, từ <https://cucchannuoi.gov.vn/tinh-hinh-phat-trien-2022>.
Dick, M., Abreu da Silva, M., Franklin da Silva, R.R., Lauz Ferreira, O.G., de Souza Maia, M., Ferreira de Lima, S., Borges de Paiva Neto, V. & Dewes, H. (2021), ‘Environmental impacts of Brazilian beef cattle production in the Amazon, Cerrado, Pampa, and Pantanal biomes’, Journal of Cleaner Production, 311, 127750, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2021.127750.
Ecochain (2024), Life Cycle Assessment (LCA) - Complete Beginner’s Guide, Netherlands.
Food and Agriculture Organization of the United Nations (2020), A Global Assessment of Emissions and Mitigation Opportunities, from <https://www.fao.org/home/en>.
Food and Agriculture Organization of the United Nations (2023), World food and agriculture 2023, from <https://www.fao.org/statistics/yearbook/en>.
Gerber, P.J., Mottet, A., Opio, C.I., Falcucci, A. & Teillard, F. (2015), ‘Environmental impacts of beef production: Review of challenges and perspectives for durability’, Meat Science, 109(109), 2-12, https://doi.org/10.1016/j.meatsci.2015.05.013.
Hauschild, M.Z. & Huijbregts, M.A. (2015), Introducing Life Cycle Impact Assessment, Springer, USA.
Huerta, A.R., Güereca, L.P. & Lozano, M. de la S.R. (2016), ‘Environmental impact of beef production in Mexico through life cycle assessment’, Resources, Conservation and Recycling, 109, 44-53, https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2016.01.020.
Huerta, A.R. & Hernández, P.G. (2021), ‘167 Impacts on Biodiversity, Environment and Society of Beef Production in the Mexican Tropics: A Life Cycle Assessment Approach’, Journal of Animal Science, 99(Supplement_3), 91, https://doi.org/10.1093/jas/skab235.162.
Huijbregts, M.A.J., Steinmann, Z.J.N., Elshout, P.M.F., Stam, G., Verones, F., Vieira, M., & van Zelm, R. (2016), ‘’ReCiPe2016: A harmonized life cycle impact assessment method at midpoint and endpoint level’, International Journal of Life Cycle Assessment, 22(2), 138-147. https://doi.org/10.1007/s11367-016-1246-y.
Nguyễn Liên Hương (2017), ‘Quá trình sinh khí methane ở động vật nhai lại’, Nông Thôn Mới Hà Tĩnh, truy cập từ tháng 12 năm 2024, từ <https://nongthonmoi.hatinh.gov.vn/thong-tin-khac/Qua-tri-nh-sinh-khi-methane-o-do-ng-va-t-nhai-la-i-56253.html>.
Nguyễn Văn Hậu (2024), ‘Chăn nuôi lợn giống cấp cụ kỵ, ông bà: Những vấn đề cần lưu ý’, Nhà Chăn Nuôi, ngày 15 tháng 01 năm 2024, từ <https://nhachannuoi.vn/chan-nuoi-lon-giong-cap-cu-ky-ong-ba-nhung-van-de-can-luu-y/>.
ISO (2006), ISO 14040:2006: Environmental management - Life cycle assessment - Principles and framework, Switzerland.
Lê Đức Ngoan, Đinh Văn Dũng, Timothy D. Searchinger & Lê Đình Phùng (2016), ‘Hiện trạng và kịch bản giảm phát thải khí mêtan từ đường tiêu hóa của hệ thống nuôi bò thịt quảng canh quy mô nông hộ ở Quảng Ngãi’, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, 46, 1-7.
Morais, H.B., Chardulo, L.A.L., Baldassini, W.A., Lippi, I.C. de C., Orsi, G.B. & Ruviaro, C.F. (2023), ‘Environmental Impacts of High-Quality Brazilian Beef Production: A Comparative Life Cycle Assessment of Premium and Super-Premium Beef’, Animals, 13(22), 3578, DOI: https://doi.org/10.3390/ani13223578.
Pedolin, D., Jan, P., Roesch, A., Six, J. & Nemecek, T. (2023), ‘Farm diversity impacts on food production, income generation and environmental preservation: The Swiss case’, Journal of Cleaner Production, 388(9), 135851, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2023.135851.
Pirlo, G., Uggeri, S., Migliorati, L. & Care, S. (2021), ‘Water productivity and environmental impact of direct blue water consumption in beef production in specialized fattening farms in North Italy’, Electronic Journal, https://doi.org/10.2139/ssrn.3988630.
Qalase, C. & Harding, K.G. (2022), ‘Eco-efficiency assessment of pork production through life-cycle assessment and product system value in South Africa’, E3S Web of Conferences, 349, 13002-13002, https://doi.org/10.1051/e3sconf/202234913002.
Quang Anh & Nguyễn Lâm (2023), ‘Chăn nuôi bò thịt theo hướng bền vững’, Báo Nhân dân điện tử, truy cập lần cuối ngày 28 tháng 01 năm 2025, từ <https://nhandan.vn/chan-nuoi-bo-thit-theo-huong-ben-vung-post736101.html>.
Quốc hội (2018), Luật chăn nuôi, ban hành ngày 19 tháng 11 năm 2018.
Röös, E., Ekelund, L. & Tjärnemo, H. (2014), ‘Communicating the environmental impact of meat production: challenges in the development of a Swedish meat guide’, Journal of Cleaner Production, 73, 154-164 https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.10.037
Sanyé‐Mengual, E., Biganzoli, F., Valente, A., Pfister, S. & Sala, S. (2023), ‘What are the main environmental impacts and products contributing to the biodiversity footprint of EU consumption? A comparison of life cycle impact assessment methods and models’, International Journal of Life Cycle Assessment, 28, 1194-1210, https://doi.org/10.1007/s11367-023-02169-7.
Thủ tướng Chính phủ (2020), Quyết định số 1520/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2045, ban hành ngày 06 tháng 10 năm 2020.
Veysset, P., Lherm, M., Bébin, D., Roulenc, M. & Benoit, M. (2014), ‘Variability in greenhouse gas emissions, fossil energy consumption and farm economics in suckler beef production in 59 French farms’, Agriculture, Ecosystems & Environment, 188, 180-191, https://doi.org/10.1016/j.agee.2014.03.003.
Xuân Anh (2024), ‘Lý do quy mô chăn nuôi bò thịt giảm?’, Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam, truy cập từ tháng 02 năm 2025, từ <https://nhachannuoi.vn/ly-do-quy-mo-chan-nuoi-bo-thit-giam>.
