Phân phối lợi ích trong chuỗi giá trị sản phẩm cá bè vẫu nuôi lồng nổi trên biển tại khu vực Nam Trung Bộ
Từ khóa:
Cá bè vẫu, chuỗi giá trị, Nam Trung Bộ, phân phối lợi íchTóm tắt
Mục tiêu của nghiên cứu này là phân tích phân phối lợi ích giữa các tác nhân tham gia chuỗi giá trị cá bè vẫu nuôi lồng nổi trên biển tại khu vực Nam Trung Bộ. Nghiên cứu tiến hành khảo sát trực tiếp 230 mẫu cho 6 tác nhân tham gia gồm hộ nuôi, thương lái, nhà bán buôn, nhà bán lẻ đại diện cho 05 tỉnh gồm: Bình Thuận, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Phú Yên và Bình Định trong giai đoạn 2020-2022. Kết quả nghiên cứu cho thấy thị trường tiêu thụ cá bè vẫu hiện nay 100% tiêu thụ trong nước, và việc phân phối lợi ích giữa các tác nhân trong chuỗi chưa cân xứng, đặc biệt giữa hộ nuôi và thương lái, cụ thể hộ nuôi có đóng góp giá trị tăng thêm cao hơn so với thương lái nhưng tỷ suất lợi nhuận thu được so với chi phí bỏ ra thấp hơn nhiều. Nghiên cứu đề xuất giải pháp giúp chuỗi giá trị sản phẩm cá bè vẫu phát triển bền vững trên cơ sở điều chỉnh dòng chảy lợi ích tương xứng sự đóng góp giữa các tác nhân.
Tài liệu tham khảo
Chopra, S., & Meindl, P. (2007), Supply chain management. Strategy, planning & operation, Springer.
Dubay, K., Tokuoka, S., & Gereffi, G. (2010), A value chain analysis of the Sinaloa, Mexico shrimp fishery, Durham Duke University, Durham.
Gereffi, G. (1994), The Organization of buyer-driven global commodity chains: How US retailers shape overseas production networks. In Commodity Chains and Global Capitalism, Gereffi, G. & Korzeniewicz, M. (eds), Praeger, London.
Gereffi, G. (1999), A commodity chains framework for analysing global industries, In: Institute of Development Studies, Duke University, USA.
Gereffi, G., & Korzeniewicz, M. (1994), Commodity Chains and Global Capitalism, Praeger, London.
GTZ. (2007), ValueLinks Manual. The Methodology of Value Chain Promotion, Published on CD-Rom, Eschborn, Germany.
Kaplinsky, R., & Morris, M. (2001), A handbook for Value Chain research, International Development Research Centre (IDRC), Ottawa, Canada.
Mabert, V. A., & Venkataramanan, M. (1998), 'Special research focus on supply chain linkages: challenges for design and management in the 21st century.' Decision sciences, 29(3), 537-552.
Meixell, M. J., & Gargeya, V. B. (2005), 'Global supply chain design: A literature review and critique', Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, 41(6), 531-550.
Misund, B., Olsen, M. S., Osmundsen, T. C., & Tveterås, R. (2023), 'The political economy of salmon aquaculture: Value sharing and societal support for aquaculture in Norway', Marine Resource Economics, 38(4), 365-390.
Nguyễn Phú Sơn, Lê Văn Gia Nhỏ, Nguyễn Thị Thu An, Nguyễn Thùy Trang, & Lê Bửu Minh Quân (2019), 'Chuỗi giá trị tôm thẻ chân trắng vùng ở Tây Nam Bộ', Tạp chí Khoa học Công nghệ Nông nghiệp Việt Nam, 11(108), 188-195.
Nguyễn Thị Kim Anh, Nguyễn Thị Trâm Anh, & Huỳnh Minh Thuật (2019), 'Chuỗi cung ứng mặt hàng tôm thẻ chân trắng tại Chỉ nhánh Công ty TNHH Thông Thuận, tỉnh Ninh Thuận', Kinh tế và dự báo, 33, 87-90.
Nguyễn Thị Nga, & Trần Đình Thao (2019), 'Phân phối lợi ích trong chuỗi cung ứng sản phẩm cá hồng Mỹ tại Nam Trung Bộ', Tạp chí Kinh tế và phát triển, 263, 63-73.
Nguyễn Thị Phương Thảo (2015), 'Nghiên cứu chuỗi cung ứng mặt hàng cá biển fillet thịt trắng trên địa bàn thành phố Nha Trang', Luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học Nha Trang.
Phan Phùng Phú (2023), 'Nghiên cứu chuỗi giá trị cá Tra ở tỉnh Tiền Giang', Luận án tiến sĩ, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Huế.
