Vai trò của niềm tin trong mối quan hệ giữa ý định và hành vi tiêu dùng sản phẩm xanh: Nghiên cứu trường hợp xăng sinh học tại Việt Nam
Từ khóa:
Chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tập thể, niềm tin, tiêu dùng xanh, xăng sinh họcTóm tắt
Ngày nay, lĩnh vực “tiêu dùng xanh” đã và đang trở thành xu hướng chung ở nhiều quốc gia trên thế giới. Mục tiêu của nghiên cứu là tìm hiểu các yếu tố tác động đến ý định tiêu dùng sản phẩm xanh và hành vi mua xăng sinh học thực tế của người tiêu dùng Việt Nam tiếp cận dưới góc độ học thuyết về giá trị văn hóa. Nghiên cứu cũng làm rõ vai trò điều tiết của biến niềm tin trong mối quan hệ giữa ý định và hành vi mua sản phẩm xanh. Dữ liệu khảo sát được thu thập từ 378 người tiêu dùng bằng phương pháp lấy mẫu thuận tiện và sau đó được xử lý trên phần mềm SPSS 22.0. Kết quả nghiên cứu cho thấy yếu tố “chủ nghĩa tập thể” tác động có ý nghĩa thống kê lên hành vi tiêu dùng sản phẩm xanh; ngược lại yếu tố “chủ nghĩa cá nhân” không tác động lên hành vi tiêu dùng sản phẩm xanh. Yếu tố “niềm tin” cũng khẳng định vai trò điều tiết lên mối quan hệ giữa ý định tiêu dùng sản phẩm xanh và hành vi tiêu dùng xăng sinh học. Kết quả nghiên cứu hàm ý các khuyến nghị chính sách nhằm thúc đẩy hành vi tiêu dùng sản phẩm xanh giúp góp phần bảo vệ môi trường, đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước.
Tài liệu tham khảo
Ajzen, I. (1991), 'The Theory of Planned Behavior', Organizational behavior and human decision processes, 50 (2), 179-211.
Akram, U., Junaid, M., Zafar, A. U., Li, Z. & Fan, M. (2021), 'Online purchase intention in Chinese social commerce platforms: Being emotional or rational?', Journal of Retailing and Consumer Services, 63, 102669.
Alam, M. N., Ogiemwonyi, O., Hago, I. E., Azizan, N. A., Hashim, F. & Hossain, M. S. (2023), 'Understanding consumer environmental ethics and the willingness to use green products', Sage Open, 13 (1), 21582440221149727.
Armitage, C. J. & Conner, M. (2001), 'Efficacy of the theory of planned behaviour: A meta‐analytic review', British journal of social psychology, 40 (4), 471-499.
Atkinson, G., Dietz, S., Neumayer, E. & Agarwala, M. (2014), Handbook of sustainable development, Edward Elgar Publishing,
Bala, R., Singh, S. & Sharma, K. K. (2023), 'Relationship between environmental knowledge, environmental sensitivity, environmental attitude and environmental behavioural intention–a segmented mediation approach', Management of Environmental Quality: An International Journal, 34 (1), 119-136.
Bank, W. (2022), ‘Energy Sector Decarbonization in Vietnam: Background Note to the Country Climate and Development Report (CCDR)’, NXB World Bank.
Brislin, R. W. (1986), 'The wording and translation of research instruments', trong W. J. Lonner & J. W. Berry (Eds.), Field methods in cross-cultural research, Sage Publications, Inc. P.137–164.
Chiou, J.-S. & Pan, L.-Y. (2008), 'The impact of social Darwinism perception, status anxiety, perceived trust of people, and cultural orientation on consumer ethical beliefs', Journal of Business Ethics, 78, 487-50
Cohen, J., Cohen, J., Cohen, P., West, S. G. & Aiken, L. S. (2003), Applied multiple regression/correlation analysis for the behavioral sciences, third edition, Mahwah, N.J. ;. L. Erlbaum Associates,
Doney, P. M. & Cannon, J. P. (1997), 'An Examination of the Nature of Trust in Buyer–Seller Relationships', Journal of Marketing, 61 (2), 35-51.
Doran, R. & Larsen, S. (2016), 'The Relative Importance of Social and Personal Norms in Explaining Intentions to Choose Eco-Friendly Travel Options', International Journal of Tourism Research, 18 (2), 159– 166.
Dost, B., Illyas, M. & Rehman, C. A. (2015), 'Online shopping trends and its effects on consumer buying behavior: A case study of young generation of Pakistan', NG-Journal of Social Development, 417 (3868), 1-22.
Geert, H., Hofstede, H., Jan, G. & Minkov, M. (2020), Cultures and organizations: Software for the mind, McGraw-Hill,
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2014), Multivariate Data Analysis, 7th edition, Pearson Education Limited, Harlow.
Han, H., Yu, J., Kim, H.-C. & Kim, W. (2018), 'Impact of social/personal norms and willingness to sacrifice on young vacationers’ pro-environmental intentions for waste reduction and recycling', Journal of sustainable tourism, 26 (12), 2117-2133.
Hsu, C. L., Chuan‐Chuan Lin, J. & Chiang, H. S. (2013), 'The effects of blogger recommendations on customers’ online shopping intentions', Internet Research, 23 (1), 69-88.
Husted, B. W. & Allen, D. B. (2008), 'Toward a model of cross-cultural business ethics: The impact of individualism and collectivism on the ethical decision-making process', Journal of Business Ethics, 82, 293-305.
Joshi, Y. & Rahman, Z. (2015), 'Factors affecting green purchase behaviour and future research directions', International Strategic management review, 3 (1-2), 128-143.
Kim, H., Lee, E.-J. & Hur, W.-M. (2012), 'The normative social influence on eco-friendly consumer behavior: The moderating effect of environmental marketing claims', Clothing and Textiles Research Journal, 30 (1), 4-18.
Kim, Y., & Choi, S. M. (2005), 'Antecedents of Green Purchase Behavior: An Examination of Collectivism, Environmental Concern, and PCE', Advances in Consumer Research, 32.
Kotler, P. & Keller, K. L. (2016), Marketing Management, 15th Edition, New Jersey: Pearson Prentice Hall.
Laroche, M., Bergeron, J. & Barbaro‐Forleo, G. (2001), 'Targeting consumers who are willing to pay more for environmentally friendly products', Journal of consumer marketing, 18 (6), 503-520.
Lee, Y.-k., Kim, S., Kim, M.-s. & Choi, J.-g. (2014), 'Antecedents and interrelationships of three types of pro-environmental behavior', Journal of Business Research, 67 (10), 2097-2105.
Liu, Y., Qu, Y., Lei, Z. & Jia, H. (2017), 'Understanding the evolution of sustainable consumption research', Sustainable Development, 25 (5), 414-430.
Mayer, R. C., Davis, J. H. & Schoorman, F. D. (1995), 'An Integrative Model of Organizational Trust', Academy of management review, 20 (3), 709-734.
McCarty, J. A. & Shrum, L. (1994), 'The recycling of solid wastes: Personal values, value orientations, and attitudes about recycling as antecedents of recycling behavior', Journal of Business Research, 30 (1), 53-62.
McCarty, J. A. & Shrum, L. (2001), 'The influence of individualism, collectivism, and locus of control on environmental beliefs and behavior', Journal of Public Policy & Marketing, 20 (1), 93-104.
Montano, D. E. & Kasprzyk, D. (2015), 'Theory of reasoned action, theory of planned behavior, and the integrated behavioral model', Health behavior: Theory, research and practice, 70 (4), 231.
Mukherjee, A. & Nath, P. (2003), 'A model of trust in online relationship banking', International journal of bank marketing, 21 (1), 5-15.
Nghiem, T. N., Dao, M. P. & Pham, B. N. (2021), 'An overview of the gasohol market in Vietnam, the next direction?', Petrovietnam Journal, 6, 55-62.
Nuttavuthisit, K. & Thøgersen, J. (2017a), 'The importance of consumer trust for the emergence of a market for green products: The case of organic food', Journal of Business Ethics, 140, 323-337.
Nuttavuthisit, K. & Thøgersen, J. (2017b), 'The Importance of Consumer Trust for the Emergence of a Market for Green Products: The Case of Organic Food', Journal of Business Ethics, 140 (2), 323-337.
Ogiemwonyi, O., & Jan, M. T. (2023), 'The correlative influence of consumer ethical beliefs, environmental ethics, and moral obligation on green consumption behavior’, Resources, Conservation & Recycling Advances, 200171.
Oyserman, D., Coon, H. M. & Kemmelmeier, M. (2002), 'Rethinking individualism and collectivism: evaluation of theoretical assumptions and meta-analyses', Psychological bulletin, 128 (1), 3.
Pagiaslis, A. & Krontalis, A. K. (2014), 'Green consumption behavior antecedents: Environmental concern, knowledge, and beliefs', Psychology & Marketing, 31(5), 335-348.
Park, J., Hyun, H. & Thavisay, T. (2021), 'A study of antecedents and outcomes of social media WOM towards luxury brand purchase intention', Journal of Retailing and Consumer Services, 58, 102272.
Schlegelmilch, B. B., Bohlen, G. M. & Diamantopoulos, A. (1996), 'The link between green purchasing decisions and measures of environmental consciousness', European journal of marketing, 30 (5), 35-55.
Schwartz, S. H. (1992), 'Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries', in Advances in experimental social psychology, Elsevier, 1-65.
Timsit, A. & Kaplan, S. (2021), 'At Least 85 Percent of the World’s Population Has Been Affected by Climate Change', Washington Post: Washington, DC, USA.
Triandis, H. C. (1993), 'Collectivism and individualism as cultural syndromes', Cross-cultural research, 27 (3-4), 155-180.
Triandis, H. C. & Gelfand, M. J. (1998), 'Converging measurement of horizontal and vertical individualism and collectivism', Journal of personality and social psychology, 74 (1), 118.
van Griethuijsen, R. A. L. F., van Eijck, M. W., Haste, H., den Brok, P. J., Skinner, N. C., Mansour, N., Savran Gencer, A. & BouJaoude, S. (2015), 'Global Patterns in Students’ Views of Science and Interest in Science', Research in Science Education, 45 (4), 581-603.
