Mối quan hệ giữa chỉ số phát triển con người, cơ sở hạ tầng công nghệ, năng lượng tái tạo và tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam
Từ khóa:
Năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng công nghệ, tăng trưởng kinh tế, chỉ số phát triển con người, WaveletTóm tắt
Năng lượng sạch và công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) dần dần đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của mọi người, thay đổi cách thức hoạt động của xã hội và nền kinh tế. Nghiên cứu này đóng góp về lý thuyết thực nghiệm bằng cách xác định mối quan hệ giữa năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng công nghệ, tăng trưởng kinh tế và chỉ số phát triển con người ở Việt Nam trong miền tần số và thời gian khác nhau sử dụng phân tích wavelet và kiểm định nhân quả dạng phổ được giới thiệu bởi Breitung & Candelon (2006). Các phát hiện cho thấy tồn tại quan hệ hai chiều của cơ sở hạ tầng công nghệ, năng lượng tái tạo đối với chỉ số phát triển con người, riêng tăng trưởng kinh tế và chỉ số phát triển con người có mối quan hệ cả tích cực và tiêu cực tại Việt Nam ở trung và dài hạn, từ đó cho thấy đầu tư năng lượng tái tạo, đổi mới cơ sở hạ tầng công nghệ và phát triển kinh tế hỗ trợ quá trình nâng cao chỉ số con người. Kết quả nghiên cứu cung cấp một số hàm ý quan trọng là cải thiện ICT, tăng cường năng lượng tái tạo và phát triển kinh tế nhằm tạo thuận lợi cho phát triển con người tại Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
Acheampong, A. O., Opoku, E. E. O., Dzator, J., và Kufuor, N. K. (2022), ‘Enhancing human development in developing regions: Do ICT and transport infrastructure matter?’, Technological Forecasting and Social Change, 180, 121725.
Adedoyin, F. F., Bekun, F. V., Driha, O. M., & Balsalobre-Lorente, D. (2020), ‘The effects of air transportation, energy, ICT and FDI on economic growth in the industry 4.0 era: Evidence from the United States’, Technological Forecasting and Social Change, 160, 120297.
Asongu, S. A., & Le Roux, S. (2017), ‘Enhancing ICT for inclusive human development in Sub-Saharan Africa’, Technological Forecasting and Social Change, 118, 44-54.
Akbar, M., Hussain, A., Akbar, A., & Ullah, I. (2021), ‘The dynamic association between healthcare spending, CO2 emissions, and human development index in OECD countries: evidence from panel VAR model’, Environment, development and sustainability, 23(7), 10470-10489.
Amer, H. (2020), ‘The impact of renewable energy consumption on the human development index in selected countries: panel analysis (1990–2015)’, Int J Econ Energy Environ, 5(4), 47.
Breitung J & Candelon B (2006), ‘Testing for short-and long-run causality: a frequency-domain approach’, J Econ, 132(2), 363–378.
Chikalipah, S., & Makina, D. (2019), ‘Economic growth and human development: Evidence from Zambia’, Sustainable Development, 27(6), 1023-1033.
De la Hoz-Rosales, B., Ballesta, J. A. C., Tamayo-Torres, I., & Buelvas-Ferreira, K. (2019), ‘Effects of information and communication technology usage by individuals, businesses, and government on human development: An international analysis’, IEEE Access, 7, 129225-129243.
Eftimoski, D. (2022), ‘On the inconclusive effect of human capital on growth: A new look at extended specifications’, Economic Analysis and Policy, 76, 708-727.
Flor, A. G. (2001), ‘ICT and poverty: ‘The indisputable link’’, In Third Asia Development Forum on ‘Regional Economic Cooperation in Asia and the Pacific, 11-14.
Foster, V., Tre, J. P., & Wodon, Q. (2000), Energy prices, energy efficiency, and fuel poverty, Latin America and Caribbean Regional Studies Programme, Washington, DC: World Bank, 131(42), 1-7.
Karaman Aksentijević, N., Ježić, Z., & Zaninović, P. A. (2021), ‘The effects of information and communication technology (ICT) use on human development—A macroeconomic approach’, Economies, 9(3), 128.
Kazar, G., & Kazar, A. (2014), ‘The renewable energy production-economic development nexus’, International Journal of Energy Economics and Policy, 4(2), 312-319.
Hung, N. T. (2022). Time–frequency nexus between globalization, financial development, natural resources and carbon emissions in Vietnam. Economic Change and Restructuring, 55(4), 2293-2315.
Mustafa, G., Rizov, M., & Kernohan, D. (2017), ‘Growth, human development, and trade: The Asian experience’, Economic Modelling, 61, 93-101.
Pata, U. K., Aydin, M., & Haouas, I. (2021), ‘Are natural resources abundance and human development a solution for environmental pressure? Evidence from top ten countries with the largest ecological footprint’, Resources policy, 70, 101923.
Shahrokni, H., Årman, L., Lazarevic, D., Nilsson, A., & Brandt, N. (2015), ‘Implementing smart urban metabolism in the Stockholm Royal Seaport: Smart city SRS’, Journal of Industrial Ecology, 19(5), 917-929.
Sultana, T., Dey, S. R., & Tareque, M. (2022), ‘Exploring the linkage between human capital and economic growth: A look at 141 developing and developed countries’, Economic Systems, 46(3), 101017.
Suri, T., Boozer, M. A., Ranis, G., & Stewart, F. (2011), ‘Paths to success: The relationship between human development and economic growth’, World Development, 39(4), 506-522.
Torrence, C., & Webster, P. J. (1999), ‘Interdecadal changes in the ENSO –monsoon system’, Journal of Climate, 12, 2679 –2690.
Teixeira, A. A., & Queirós, A. S. (2016), ‘Economic growth, human capital and structural change: A dynamic panel data analysis’, Research policy, 45(8), 1636-1648.
Taqi, M., e Ali, M. S., Parveen, S., Babar, M., và Khan, I. M. (2021), ‘An analysis of Human Development Index and Economic Growth. A Case Study of Pakistan’, iRASD Journal of Economics, 3(3), 261-271.
Verma, A., Giri, A. K., & Debata, B. (2022), ‘Leapfrogging into knowledge economy: Information and communication technology for human development’, Australasian Journal of Information Systems, 26. https://doi.org/10.3127/ajis.v26i0.3883
Wang, Z., Zhang, B., & Wang, B. (2018), ‘Renewable energy consumption, economic growth and human development index in Pakistan: evidence form simultaneous equation model’. Journal of cleaner production, 184, 1081-1090.
Zhang, J. (2019), ‘The dynamic linkage between information and communication technology, human development index, and economic growth: evidence from Asian economies’, Environmental Science and Pollution Research, 26(26), 26982-26990.
Žarković, M., Lakić, S., Ćetković, J., Pejović, B., Redzepagic, S., Vodenska, I., & Vujadinović, R. (2022), ‘Effects of Renewable and Non-Renewable Energy Consumption, GHG, ICT on Sustainable Economic Growth: Evidence from Old and New EU Countries’, Sustainability, 14(15), 9662.
